Vette klei
Gedurende 2018 organiseren de kunstenaars excursies voor geïnteresseerden om met de grondboor en een schep onder de arm de geologische kenmerken van het gebied te verkennen. Tijdens de veldtocht ‘potklei winnen’worden bodemmonsters genomen van een aantal vooraf bepaalde ijkpunten. Met de opgeboorde klei maken de deelnemers een handafdruk die wordt gepresenteerd in de aT-vitrines in het gebied.
“Een bewoner van de Vagevuurselaan komt polshoogte nemen. De sloot waar we het kleimonster uit hebben gehaald was van oorsprong onderdeel van de slotgracht van Huize Terheijl; deze is echter gedempt met huisvuil. Hij herinnert zich nog goed dat het huisvuil hier met paard en wagen naartoe werd gebracht.”
(Een fragment uit het verslag van de veldtocht ‘potklei winnen’, maart 2018.)
Het Technisch Centrum Keramische Industrie (TCKI) analyseert de korrelgrootteverdeling, de aanwezige kleimineralen, het gehalte organische koolstof, de chemische samenstelling en de relatie tussen uitzetting en krimp bij het stoken van de door ons aangeleverde monsters klei. TCKI geeft aan dat we zeker voor bakstenen de vette potklei dienen te verschralen met lokaal zand in de verhouding 70/30.
De inzichten van de eerdere veldstook worden benut bij de productie van de keramische koppen van de veldpalen. De koppen zijn met de hand opgebouwd uit dunne plakken klei zodat ze egaal gedroogd en gestookt kunnen worden. De wanden vormen van bovenaf gezien de plattegrond van het assenkruis die de Vagevuurselaan, Schapenweg, Scheperij en Toutenburgsingel met elkaar vormen.
Na een stook van 24 uur en even zo lang afkoelen, openen we de oven. De werkstukken zijn heel gebleven. Afhankelijk van hun plek in de oven zijn er kleurverschillen; waarschijnlijk ontstaan doordat het vuur een weg zocht tussen de werken. Het stoken op hout brengt met zich mee dat er tijdelijk een zuurstoftekort in de oven kan optreden en de vlam op zoek gaat naar zuurstof, die ze vindt in de klei. Dit wordt ook wel ‘reductie stoken’ genoemd. Oxiderend gestookt wordt de potklei helderrood, reducerend bruiner tot zwart.
